TWEEDE VERSLAG VAN STUDENT MARIUS DE GLOPPER OVER DE TIEN VAN RENESSE











INLEIDING


Het eerste verslag van Marius de Glopper is van 21 oktober 1945. Ik heb daar een apart hoofdstuk aan gewijd. Zie rechtermarge hoofdstuk h01. Marius was als medisch student ondergedoken. Hij mocht mee naar bevrijd gebied. Hij is ontsnapt aan arrestatie door de Duitsers aan de dijk bij Zierikzee op 7 december 1944, samen met de twee geallieerde piloten en de Nederlandse commando Herman de Leeuw. Op 21 oktober 1945 dicteerde hij zijn eerste verhaal aan meester A.C. de Jonge uit Ellemeet. Bij deze meester zat Marius op de lagere school.

Op 20 februari 2019 kreeg ik een bijzonder mailtje van onze vriend Tjeerd Muller. Hij stuurde 39 documenten afkomstig uit het Nationaal Archief door die hij ontvangen had van Jerry van der Hee. Jerry was met een onderzoek bezig naar een verzetsgroep in de Hoeksche Waard. Hij stuitte daarin bij toeval op de Tien van Renesse. Het verhaal van de Tien van Renesse intrigeerde hem zo dat hij zich verder is gaan verdiepen hierin en zodoende bij Tjeerd terecht kwam, omdat hij een docufilm over deze geschiedenis maakte. Ik wil Tjeerd en Jerry bedanken voor het doorsturen van de documenten.

Voor mij was het materiaal over en van Marius de Glopper het belangrijkste. Daarin kwam ik het antwoord tegen op een vraag waarop ik tot op vandaag geen antwoord heb gekregen. Het heeft te maken met het vuurgevecht aan de dijk bij Zierikzee aan het eind van de Boerenweg, voorafgaand aan de arrestatie van de Tien. De grote vraag was: wat is er allemaal gebeurd daar in het pikkedonker? Een van mijn vragen betrof het seinen met zijn zaklamp van Christiaan Wisse. Hij was door Menke van der Beek vooruit gestuurd met de opdracht: bij onraad seinen met je zaklamp. Christiaan en zijn vrouw werden na een paar honderd meter staande gehouden door een Duitse patrouille. Hij liet ze zien dat hij een lekke band had en scheen daarop verschillende keren met zijn zaklantaarn. Dat was het sein dat hij moest geven. Na een minuut of zeven mocht hij met zijn vrouw doorlopen. Nergens kwam ik tot nu toe tegen of zijn seinen de achterblijvende groep gealarmeerd heeft.

Wat lees ik op 20 februari 2019 bij Marius de Glopper in een verklaring uit 13 oktober 1946?

"De uit Zierikzee uitrukkende patrouille is eerst gestoten op Wisse met zijn vrouw die voorgaf op diensttocht te zijn en gehandicapt door lekke banden.
Hij gaf ons het teken verraad door het schijnen van wit zaklicht. Daarop volgende kwamen Oudkerk met Adrie Padmos die evenals Wisse vooruitgegaan waren gezonden als verkenning. De laatsten eventueel omdat zij dan de fietsen konden klaarmaken in Zierikzee voor de groep Renesse.

Na het signaal onveilig van Wisse is de rest in dekking gegaan bovenop de dijk. Na eindeloos durende tijd kwamen, naar ik zag, 4 Duitsers tegen de helling op, recht op ons aan.
Iemand is toen overeind gesprongen en direct daarop werd er geschoten en iemand(!) was duidelijk hoorbaar zwaargewond."









Hiermee is mijn grote onopgeloste vraag beantwoord: ze hebben het alarmsein van Christiaan Wisse gezien en beantwoord door in dekking te gaan. Uit een ander getuigeverslag van Bernard Black weten we dat Menke van der Beek als eerst schoot, toen hij werd overlopen door een Duitse soldaat. Geweldig: weer een vraag opgelost. Alleen al hierom ben ik zo blij met de nieuwe documenten.




TWEEDE VERSLAG VAN MARIUS DE GLOPPER


Eindhoven, 13 October 1946

Ranonkelstraat 15

Onderwerp: Executie te Renesse

Hierbij doe ik U toekomen eenige aanvullende gegevens aangaande de executie te Renesse, waarbij 10 landgenooten hun leven lieten.

Het betreft hier de verklaring van den Heer M. de Gloppper. Dit is de jongeman waarop de Heer Vriesendorp destijds doelde.

De Glopper simuleerde tegenover de Duitschers onnoozelheid. Zijn verklaring lijkt mij van groot belang, aangezien hij niet alleen namen, doch ook adressen vermeldt. Ook de naam van de waarnemer van Dr. Stolte, welke naam den Heer Vriesendorp niet te binnen wilde schieten, nl. Dr. Seythof, wordt hier genoemd.

Ik ontving deze gegevens via Luitenant Kloosterman. Jammer waren de bladen I en II niet bijgevoegd (inmiddels toegevoegd). Ik heb den Heer Kloosterman direct geschreven met het verzoek mij de ontbrekende bladen alsnog toe te zenden. Daar mij echter de verklaring van den Heer de Glopper zeer belangrijk toeschijnt, heb ik gemeend U deze, alhoewel incompleet onmiddellijk te doen toekomen.

Het Hoofd Bureau XXV, C.A.B.-B.S.

Was getekend J. Honig

---------------------------------



Marius Johan de Glopper. geb. 15-7-25 te Wierden

wonende Oosterkade 4 te Utrecht.

beroep medisch student.

Eind October 1944 zat ik bij Johs Oudkerk. Stroomlevering via Brabant stond stil.
Oudkerk had in huis een luisterradiopost Berrevoets te Renesse. Zie rapport. Verhouding tusschen slecht. Hij had blad Zierikzee waarop voorkwamen alle stellingen en mijnenvelden. Tot 12 uur de vrouw van Berrevoets (werkster bij S.D.)

Dinsdag 31 Oct. 1944 met Joh vd Bijl, Oudkerk. De Ortsct Wells vroeg om de radio aan Oudkerk na inlevering dezer werd Oudkerk aangezegd dat hij op 1 Nov. moest evacuëren.

Bij het verhoor van Oudkerk door Wells heeft Wells hem gezegd afgaande week is veearts Stevense 3 keer bij u geweest en andere personen werden eveneens genoemd. Daardoor verdenk ik de vrouw van Berrevoets dat deze Oudkerk afluisterde en overbracht aan de S.D. waar zij werkzaam was. Wells verhoorde de Glopper toen hij mededeelde dat hij in huis was bij Dr. Stolte te Renesse zeide Wells aan het adres van zijn medeofficier hij zet de zaak van Stolte voort.

2. Het was bekend dat de Duitsche commandant dr. Stolte aanmerkte als een Duits nazivijand.

C Noordhoek heeft de boot gehaald voor de Orts ct Wells. Zij zaten op Serooskerke. De boot was van J. Boot Serooskerke. De boot is gemaakt bij de timmerfabriek Kappers te Renesse.

L. Everse geb. 18-7-22 wonende te Renesse a 63 beroep slager zat in de groep. Waren na het verhoor van Oudkerk zaten wij op Serooskerke voor het kaasmaken voor de overtocht er was geen plaats zoodat ik afviel. Op 10 December zijn we naar Renesse gegaan. Wells verhoort mij maar dit haalde niets uit.

Leentje de Vin, werkzaam bij J. Boot te Renesse. Zij heeft telefonisch de vervangende Orts ct te Zierikzee lorens.. buinisse gefeliciteerd met zijn jaardag. Haar verhouding tot de Duitschers zeer vriendschappelijk enzoovoorts.

4 brieven zijn in opdracht van Oudkerk door de Glopper getypt en verzonden aan Job Felius Willem Hoogerhuis W van Klooster en van Leeuwen alhier.

III

Na de radiovondst bij Oudkerk ben ik ondergedoken in het pand Kruisdam 49 te Ellemeet. Voorheen bewoond door H.Flohil. die op dat ogenblik (nov 44) geëvacueerd was te Kats (N-Beveland) Mijn eten kreeg ik van mijn oom Johan de Glopper die aan de andere zijde van de weg woonde op 46. Tijdens een gesprek met M.J. de Glopper met V.Gast (Schelpweg te Ellemeet) liet laatstgenoemde los dat hij wist dat Oudkerk en ik gezocht werden door de Wehrmacht. Hij bezocht geregeld de Feldgendermerie in hotel Hummel te Renesse. Was te dien tijde geëvacueerd bij Braber, Timmerman in de ring te Renesse. Door de POD is hieraan aan meerdere klachten geen aandacht geschonken. Toen ik echter niets hoorde op Ellemeet dat ik nog verder gezocht werd ben ik weer terug gegaan naar Renesse. Daar vernam ik via Dr Seythoff die de praktijk van Dr Stolte waarnam dat Oudkerk was ondergedoken bij N.Beye op Bona-Fida te Renesse. 's Avond liep ik wel in het dorp, overdag niet, een vals P.B. was mij verstrekt door C Lazonder de gemeentesecretaris van Renesse.

Op 3 december was Renesse in rep en roer, althans enkele ingewijden door Ortsk. Wells die lijsten had opgevraagd van de bevolking van 17-40 jaar. Mannen zowel als vrouwen. Ds Kleinman (Renesse) verzocht toen Dr Seythof om een onderduikplaats voor Lazonder. Het slot was dat even half zeven Lazonder met mij op stap ging en terecht kwam bij Blom in de Putten en wel omdat Joh vd Slikke daar op het ogenblik heer en meester was dit door de re-evacuatie van de Duitsers. De kluis op Renesse werd leeggehaald door S. van den Hoek en Adrie Padmos enz. Beroering onder de Duitsers die Zondags avonds al naar Lazonder zochten. 's Maandags ging het gerucht van een oversteekpoging. Dinsdag werd mij definitief meegedeeld dat ik moest zorgen om zeven uur te zijn bij van Dongen op Scharendijke in de smidse. Daar zou ik instructies krijgen.

Ik vond daar de gebr. Joost en Leendert Jonker van Haamstede die dezelfde instructies hadden als ik. Het wachten was nu op Oudkerk die ik teruggaande aantrof bij C.van den Hoek. Toen geëvacueerd op den hofstede "den Haars" aan de Zanddijk gem. Noordwelle. Hij was vergezeld van Lazonder die daar de crossing safe leek, en van onze kant ook was, meeging omdat zijn vrouw en kind relatief veiliger waren.

Met van Dongen als gids zijn we aan een lastige tocht via Looperskapelle, Brijdorpe, Nieuwerkerk (schuitje) in Zierikzee aangekomen in een huis aan het begin van de Boerenweg. Witgekalkt en even voordien bewoont geweest door Renshof Marechaussee te Zierikzee. Later op de avond kwamen Adrie Patmos en Wim Boot die met Stoel en Evertse op Serooskerke ondergedoken geweest waren. De volgenden avond kwam de groep uit Brouwershaven en de piloten Bernard Black, Philip Hudson met de commando trooper Herman de Leeuw.

Die avond is het niet doorgegaan. De lichtseinen van de boot die met motorpech te kampen gehad heeft zijn niet door ons opgemerkt en daar wij zaten aan de hoofdweg Haamstede - Zierikzee moesten wij na enige tijd terug. Te laat is de boot toen op de afgesproken plaats geweest. De nacht en de volgende dag werden doorgebracht in het huis aan de Poststraat. Nu bewoond door DJJ Westendorp Boerma te Zierikzee directeur der R.H.B.S. Donderdag 7 december zijn we in groepen van 2 al reeds in de middag vertrokken naar het huis van een dijkwerker vlak aan de dijk bij de plaats der crossing.

Joost Ringelberg, die de eerste avond mee geweest was, liet nu verstek gaan en zodoende gaf ik in zijn plaats de signalen samen met van der Beek.
Na 7 keer rood-wit licht geseind te hebben was er contact de operatie was gelukt, dachten wij. Toen is een auto gepasseerd uit Zierikzee komende. Dit ziende heeft gemeend dat wij vluchten en opgestoomd richting Haamstede. Te ver van onze plaats aan wal gegaan. Wel aan de westzijde van Suzanna-Kistersinlaag ook wel genaamd de polder van Leendert Fondse. In die tijd hebben we ons verzameld in het bedoelde huis en zijn zij tot aan de oversteekplaats geweest.(hun lezing!) Moesten achter een Duitse schildwacht passeren en bij hun te water gaan met het schip nadat ze ons niet hadden aangetroffen gaf deze het signaal onveilig door aan de lichtpost op de St Lievens Monster toren.
Dit signaal, een witte lichtkogel, was voor van Renshof en de achterblijvenden in Zierikzee het teken dat we aan boord waren. Van hun kant kon dus geen hulp meer komen.

De uit Zierikzee uitrukkende patrouille is eerst gestoten op Wisse met zijn vrouw die voorgaf op diensttocht te zijn en gehandicapt door lekke banden.
Hij gaf ons het teken verraad door het schijnen van wit zaklicht. Daarop volgende kwamen Oudkerk met Adrie Padmos die evenals Wisse vooruitgegaan waren gezonden als verkenning. De laatsten eventueel omdat zij dan de fietsen konden klaarmaken in Zierikzee voor de groep Renesse.

Na het signaal onveilig van Wisse is de rest in dekking gegaan bovenop de dijk. Na eindeloos durende tijd kwamen, naar ik zag, 4 Duitsers tegen de helling op, recht op ons aan.
Iemand is toen overeind gesprongen en direct daarop werd er geschoten en iemand(!) was duidelijk hoorbaar zwaargewond.
Velen zijn toen met mij gevlucht in de richting Haamstede. Alleen ik langs de buitenzijde van de dijk. Vanaf daar heb ik een boot gezien. Blijkt achteraf de bewuste boot geweest te zijn. Op zeer geringe afstand voorbij zien varen. De anderen zijn in of bij het huis gevangen genomen.

Via bedoelde inlaag ben ik naar Kerkwerve gevlucht vandaar naar Scharendijke.
Het gevecht heeft lang geduurd (verklaring marechaussee Vissers vrouw).
10 dec was de terechtstelling. Wells heeft niet door laten gaan dat deze bij de kerk uitgevoerd werd.

11 dec werd ik al gezocht eerst dacht ik om de combinatie op:
31 oct: Oudkerk-Joh.vd Bijl - ik en om Oudkerk - Iman van der Bijl.
13 dec: Moest ik mij wel melden daar anders burgers als gijzelaars zouden worden genomen. Verklaring Vriesendorp te Renesse op slot Moermond.
Ik was toen via de Helle, Slot moermond, Dr Seythoff bij Stoutjesdijk in de Molenweg terecht gekomen. 's-Avonds half acht was ik op de batterij. Wells was niet aanwezig. Het eerste voorlopige verhoor en het volgende draaiden om dit - waar was ik geweest sinds 30 oct 1944- Dit leverde hem geen resultaat op. Duits verstond ik slecht en sprak het helemaal niet. De soldaten en Gefreiter die hier zaten en voor het verhoor met elkaar te praten uitten zich echter in deze geest: Hij was de aanvoerder van die groep. Hij was er ook bij toen met Lazonder. Uit alles bleek hun grote voldoening dat ook ik aanwezig was. Wells verklaarde voor dien WC de Vos dat ik de belangrijkste persoon was.
Donderdag morgen 14 dec werd ik overgebracht naar stede en daar verhoord door Hauptman Schütz. Een tolk werd mij toegewezen. De beschuldiging was: U hebt Lazonder naar Zierikzee gebracht. Toen ik bleef ontkennen werd mij gezegd: Lazonder heeft voor zijn sterven gezegd dat u hem naar Zierikzee gebracht hebt. Toen ik daarop antwoorde dat L dan gelogen had was hij buitengewoon kwaad en dreigde met 3 dagen bunkerstraf. Daarop zei ik: " u kunt me wel 10x3 dagen opsluiten en dan zeg ik nog niet anders" "Ik heb L niet naar Z'zee gebracht"

In de grote munitiebunkers ben ik toen opgesloten tot 19 dec. Dus bijna 1 week. 10x3 dagen in het duister en de kou was niet te harden geweest. Waarom ik vrijgelaten ben weet ik niet. Wel had Wels aan dhr Vriesendorp beloofd dat hij zou proberen me in vrijheid te stellen omdat verschillende notabelen van Renesse verklaarden mij kennende als abnormaal niet in staat achten tot zo'n oversteekpoging. 19 dec werd ik vrijgelaten.

20 Dec vertrok een transport naar Duitsland … dit was mij op zondag 17 dec al verteld door mijn bewaker (Ober) Gefreiter Schulze één rang beneden unteroffizier uit Berlijn. Deze wist ook te vertellen dat niet ik maar de dokter uit Renesse eigenlijk gevangen moest zitten, daar die nog gevaarlijker was dan ik.

Daar ik mijn voet stukgelopen had tijdens de ontvluchting, vroeg ik, het was nogal ontstoken, om geneeskundige hulp. Ik had verteld dat het brandwonden waren.
Maar het eind was dat hij me na de vrijlating nog zei: "und dein Fusz den haben sie verbrennt mit kochenden Wasser, aber dachte mir das Wasser wäre kalt abends"

Toen ik vrij gelaten zou worden kwam een officier in de bunker en noteerde mijn gegevens. Het resultaat was: U wordt doodgeschoten. Dit viel me mee, daar ik verwachtte opgehangen te worden, ik had immers al die tijd niets anders toegejuicht gekregen: "sie werden aufgebummelt, Mensch"


Georg Wels
Geboren 27 Jan 1900
Rang Oberleutnant
Woonplaats: Kircheweg 209. Kempten - Beieren
Feldpostnummer: 06805. Ortskommandant te Renesse

Schütz - Inselkommandant
Rang: Hauptmann Feldpostnummer 34828, 42423 A,B,C
Voerde bevel over Compagnie Armeniers



De gevangenen Boot en vd Beek zijn in Z'zee mishandeld door de toenmalige Zoll-Sekretar over wie ik geen nadere gegevens heb (verklaring Lt Schaap, gedetineerde te H'stede.)

Een zekere luitenant Klumpe zou een belangrijke rol gespeeld hebben maar een paar Armenen zouden uitvoerders zijn. Inzake de rol van Klumpe kan Marius Jonker te Heemstede nadere inlichtingen geven.

In Middelburg vond ik omtrent Klumpe het volgende vorderingsgeld die de burgers hadden op de Wehrmacht in zake vordering van goederen.

Verklaring no 33 , dd 28-10-44

Klumpen Leutnant
Feldpostnummer 44709E
Verklaring vordering van paard&wagen.

Een verdere rol hebben gespeeld.
Oberleutnant von Alversleben die het bekend liet maken.

Op Flakkee is volgens mijn gegevens het vonnis ondertekend door majoor Bülkow.

Omtrent de oversteekpoging en wel van Engelse zijde kan u nader inlichten:

J.W de Vries
Jacob van Ruysdaelstraat 44
Utrecht (thuis van zaterdagmiddag-maandag)

Van onze kant kunt u nog nader vragen:

Bernard Black
Chapell Road 6
Droysden New-Manchester
England

Verder schijnt v.d. Reipe gezien te hebben welke Duitsers de jongens naar de terechtstelling geleid hebben.

Ik beschuldig de Engelse legerleiding op Noord Beveland en verder in Zeeland dat zij niet vrijuit gaan in deze zaak omdat zij niet gezorgd hebben dat 18 nederlanders met een zeewaardige boot i.p.v. een oude vissersboot werden afgehaald.

Ik beschuldig de opvarenden den boot van 7 dec 1944 uitgevaren van Colijnsplaat naar Zierikzee dat zij niet vrijuitgaan in deze zaak waarbij 10 nederlanders en 1 armeen op 10 dec 1944 en volgende dagen het leven moesten laten omdat zij:

1) Zich niet gehouden hebben aan de plaats van afspraak, maar zijn opgestoomd in een andere richting en ..
2) Hoewel dicht onder de wal zijnde, en gewapend, niet te hulp gekomen zijn toen het gevecht was ontbrand.

Ik breng hulde aan onze gevallen kameraden die eerst vochten tegen een overmacht en tijdens hun gevangen zijn, ondanks mishandeling, dorst en honger hun kameraden niet hebben verraden, maar zijn hun volk getrouw gebleven.

MJ de Glopper


*Indien nodig wil ik hierop nog mondeling en na overleg met BB een toelichting geven.

Adres Dr Seythoff,
C.H.A Westhoff
Leeuwarderweg 29
Amsterdam

Indien Wels of anderen gearresteerd zijn verzoek ik u dringend met hen geconfronteerd te worden. In bezit van Oudkerk was een notitieboekje dit is in handen gekomen van Schelfaut toen wachtmeester der marechaussee te Renesse.

Het is nooit meer terechtgekomen en moet belangrijke gegevens bevatten omtrent NSB-ers te Renesse etc.
Schelfaut is nu gestationeerd te Hulst (L.Vlaanderen)

Ds Voorneveld kan verklaren hoe de jongens er uitzagen voor de terechtstelling (predikant die hen geestelijk hulp verleende).


---------------------------------



Nog een document van Marius de Glopper met het oog op arrestatie en terechtstelling van bij de ophanging betrokken Duitse militairen. Hierbij komt reserve 1ste luitenant P. Kloosterman in beeld. Hij verhoorde "een manspersoon, behorende bij de groep ondergrondse werkers waarvan er verscheidene bij de geëxecuteerden behoorden. Deze persoon, genaamd Marius Johan de Glopper geboren den 15 Juli '25 te Wierden, wonende Oosterkade te Utrecht en van beroep Med. Student die mij het volgende verklaarde".
Die verklaring van Marius vind je onder zijn nu volgende schrijven:


"Utrecht, 26 november 1946

Hoogedelgestrenge heer,

Begin October 1946 verzocht luitenant P Kloosterman te Haamstede mij om een onderhoud in verband met de terechtstelling van 10 mijner kameraden op 10 december 1944 ter Renesse.

In verband daarmede neem ik de vrijmoedigheid U op het volgende te wijzen, hoewel een en ander ook U wel bekend zal zijn.

Het onderzoek zoals dit is uitgevoerd, waarschijnlijk door 2 instanties, waarvan mij echter alleen de P.O.D bekend is, heeft tot nu toe, bijna 2 jaar na het gebeuren en 1,5 jaar na de capitulatie niets opgeleverd.

Het punt waarop ik al meerdere malen heb aangedrongen opdat klaarheid worde verkregen in deze zaak is: breng Oberleutnant Welsch, voormalig Ortskommandant te Renesse, Batterie Feldpost nummer 06805, naar Nederland en laat hij getuigenis afleggen in deze zaak, daar de terechtstelling in zijn rayon is gebeurd.

Wat de reden is, waarom genoemde Welsch nog niet is in Nederland kan worden terugverwacht, weet ik niet, maar het kan niet het feit wezen, dat zijn gegevens onbekend waren. Ik hoop vurig dat nog eenmaal klaarheid worde gebracht in deze zaak, maar wil dit gebeuren, dan zal het niet te lang uitgesteld mogen worden, door traineren van het onderzoek op welk bureau dan ook.

Verder verzoek ik U, wanneer inderdaad of Welsch of een der andere Duitsers, die of direct de eigenlijke oorlogsmisdadigers of indirect iets met de zaak van 10 Dec hebben uit te staan gehad, hier in Nederland zijn, dat ik als getuige, auditor of aanklager, al waar het uitkomt bij den verhoren zal tegenwoordig mogen wezen.

Hoogachtend,

J. de Glopper

Med. Student

Oosterkade 4 Utrecht"


---------------------------------



Hieronder volgt nu de verklaring van Marius de Glopper ten overstaan van reserve 1ste lt P. Kloosterman.


Onderwerp: Executieredenen te Renesse

Haamstede, 10 October 1946.

In antwoord op uw schrijven van 4 Sept. 1946 onder no. 9294 in aansluiting op mijn schrijven van 19 Sept. 1946 en 25 Sept. 1946 kan ik U het volgende mededelen.

In verband met de terechtstelling te Renesse op 10 Dec. 44 hoorde ik een manspersoon, behorende bij de groep ondergrondse werkers waarvan er verscheidene bij de geëxecuteerden behoorden. Deze persoon, genaamd Marius Johan de Glopper geboren den 15 Juli '25 te Wierden, wonende Oosterkade te Utrecht en van beroep Med. Student die mij het volgende verklaarde:

Ik, med. Student was niet van plan ooit het welbekende stuk te tekenen, dus werd ik gedwongen onder te duiken. Na enige studie werd ik door den Geneesheer der Stichting "Vrederust" te Bergen op Zoom onderzocht. Deze verklaarde en gaf mij een bewijs, dat mijn verstandelijke vermogens niet normaal waren, waardoor het mij mogelijk werd gemaakt openlijk bij Dr. Stolte, toen wonende te Renesse mijn intrek te nemen. Met deze verklaring in mijn bezit was het mij mogelijk veel ondergronds werk te verrichten en werd niet naar Duitsland gezonden omreden zij mij onmogelijk in een fabriek te werk konden stellen. Tijdens mijn verblijf bij Dr. Stolte bemerkte ik spoedig dat Dr. Stolte medewerkte aan alles wat de bezetter schade berokkende. Ik leerde door medewerking te verlenen aan het ondergronds verzet op Schouwen en Duiveland de hoofdpersonen kennen waaronder zeer zeker v.d. Bijl, J. v.d. Hoek en Johs Oudkerk behoorden. Eind October 1944 werd de levering van electrische stroom via Brabant naar Schouwen stopgezet. In die tijd woonde het echtpaar Johs Oudkerk bij J. Berrevoets in, Oudkerk vóór en Berrevoets achter. De vrouw van Berrevoets kookte voor de Duitse Politie, Berrevoets stond zelf in zeer intieme verhouding met de Duitse bezetters. Johs Oudkerk was in het bezit van een radio, aansluitend op het lichtnet. Door stopzetting der electrische stroom van uit Brabant was de radio niet meer te gebruiken en spraken wij af deze om te bouwen voor gelijkstroom.

Bij deze bespreking bevond de vrouw van Berrevoets zich boven ons hoofd op de zolder werkzaam.

De verhouding tussen Oudkerk en zijn vrouw enerzijds en Berrevoets met zijn vrouw anderzijds was toen zeer gespannen. Op een dezer dagen waren Oudkerk, v.d. Bijl en mijn persoon te samen luisterend naar een uitzending gegeven uit Londen. Wij zouden ook nog nazien een in het bezit van Oudkerk zijnde Stafkaart van het eiland Schouwen en Duiveland, waarop door Oudkerk alle Duitse stellingen en mijnenvelden in tekening waren gebracht. Opeens verscheen de Ortscommandant Wely voor het raam en betrad het huis langs de keuken. De vrouw van Oudkerk, in de keuken werkzaam zijnde waarschuwde ons: Daar komt de Ortscommandant. Deze stapte daarop de kamer binnen waar we met ons drieën om de tafel zaten. Oudkerk hadd nog net tijd gehad zijn bureau op slot te draaien. De Ortscommandant zeide direct binnenkomende tegen Oudkerk: "Waar is uw radio?" , en of Oudkerk nu al verklaarde geen radio te bezitten dit hielp hem niets. Toen de Ortscommandant aanstalten maakte naar onze mening huiszoeking te verrichten, zeide Oudkerk: Daar staat mijn radio onder de divan, hij is niet te gebruiken. Daarna zeide de Ortscommandant: waar is uw accu? Veearts Stevense en nog enige andere personen komen hier naar de nieuwsberichten luisteren. De Ortscommandant zeide ons precies wie de laatste weken bij Oudkerk aan huis geweest waren en noemde ook de tijden.

Volgens mij, maar ook volgens v.d. Bijl en Joost Jonker heeft de vrouw van Berrevoets dit aan de Duitse Politie of den Ortscommandant verraden.

Aan v.d. Bijl en mijn persoon werd door den Ortscommandant gevraagd waarvoor wij bij Oudkerk in huis waren. Gelukkig werd onze bewering voorlopig aangenomen. Oudkerk moest zich voor den Ortscommandant verantwoorden.

Ik sprak Oudkerk direct na dit verhoor en bemerkte dat het zeer zwaar was geweest en hij zeide: Wij moeten weg.

Ik bemerkte aan zijn houding en zijn bleekheid dat de Ortscommandant meer wist dan wij dachten.

De Ortscommandant vroeg mij waar ik in huis was en mijn beroep. Ik hoorde toen dat Dr. Stolte bij hun zeer zwaar verdacht werd mede te werken aan het ondergronds verzet.

Wij dachten de bevrijding is aanstaande en in verband daarmede verzonden wij een viertal brieven als waarschuwing aan een viertal personen welke met kracht nu nog voor de Duitse weermacht werkten. Deze brieven zijn verzonden aan de volgende personen Job Felius, Willem Hoogerhuis, W. v. Klooster en aan van Leeuwen allen te Renesse.

Vermoedelijk heeft C. van Klooster dit aangegeven bij een voorman van de S.D. Na het verhoor is Oudkerk ondergedoken bij den landbouwer Beije, "Bona Fide" te Renesse. Daarop heeft de Ortscommandant Welly lijsten opgevraagd der bevolking. Ikzelf was toen ook ondergedoken in Ellemeet. Een Onderduikadres werd gevonden voor Lazonder te Serooskerke bij Blom.

Het bevolkingsregister werd uit de kluis te Renesse gehaald en Lazonder dook onder. In dien tijd hoorde ik van mijn Oom Iman de Glopper te Ellemeet dat Simon Gast, een landbouwer die geregeld omgang had met de Feltgendarmerie, dat Oudkerk gezocht werd. Daarop kreeg ik bericht mij op Maandag te begeven naar den smid van Dongen te Scharendijke alwaar mij instructies gegeven zouden worden hoe we handelen moesten. Daar aankomende zag ik de gebroeders Jonker, later waren Oudkerk en Lazonder verschenen. Te Serooskerke waren Wisse, v.d. Bijl en Padmos op ons wachtende. Van Serooskerke zijn we naar Zierikzee gegaan en gewacht op verdere instructies. Na de ontvluchting van mij en de gevangenneming der anderen begaf ik mij naar Welly die mij verhoorde en later zond hij mij naar Schutz die mij naar verhoord te hebben in een bunker opsloot tot 19 December 1944, toen werd ik vrijgelaten dank zij mijne verklaringen van den dokter der Stichting "Vrederust".

Ik sta er op dat mij de gelegenheid geboden wordt met Welly te spreken of bij een verhoor aanwezig te zijn. De Luitenant Schaap, thans gedetineerd in het kamp te Haamstede beweert Duitsers te kennen welke de gevangenen geslagen hebben.

Ondertekend De Res. 1e Luitenant P. Kloosterman.

---------------------------------



Hieronder volgen de originele stukken uit het Nationaal Archief.














































































---------------------------------



Hier volgen de trouwfoto en advertenties van overlijden van Marius en zijn vrouw Eni.































De rol van Marius de Glopper komt ook aan de orde in de volgende clip, door Tjeerd Muller gemaakt, Hoe dichtbij was het slagen van de onderneming?